Zatikiak

Zatikiak
ZATIKIEN GAIAK

ZENBAKITZAILEAK zenbat zati edo puzka hartzen diren adierazten du.

IZENDATZAILEAK unitatea gustira zenbat zati edo puzkatan banatu dugun adierazten du.


Zenbaki baten zatikia

Zenbat den kalkulatzeko,zenbaki hori izandatzailearekin zatitzen da,eta gero,hemaitsa,zenbakitzailearekin biderkatzen da

Zatikitik hamartarrera

Zatikiak zenbaki hamartar bihurtzeko, zenbakitzailea izendatzailearekin zatitu behar dugu.


Hamartar zehatzetik zatikira pasatu

Zenbakihamartar zehatz batzatiki bihurtzeko, komakendu behar dugu, eta unitatearen osteanzeroak dituen zenbakiarekin zatitu behar dugu;zenbakia zenbat zifra hamartar zituen, horrenbeste zero jarriz.
Adibidez:
0,7= 7: 10= 7/10

Balio bereko zatikiak
Bi zatiki baliokideak direla esaten dugu, zenbakizko balio beradutenean
Adibidez:
½ eta 2/4 zatikiak baliokideak dira.


Zatikien oinarrizko propietatea

Zatiki baten bi gaiak zenbaki berarekin biderkatzen edota zatitzen badira, hasierako zatikiaren zatiki baliokideak lortzen dira, balioa ez da aldatzen.





Zatikiak sinplifikatu

• Zatiki bat sinplifikatzeko zenbakitzailea eta izendatzailea zenbaki berarekin zatitu behar dira.
. Gehiago sinplifikatu ezin diren zenbakiaklaburtezinak dira.
Adibidez:
12/30 = 12:3/15:3 = 4/5 <- Zatiki laburtezina Zatiki baliokideen gaien arteko erlazioa Bi zatiki baliokideak badira, gaien arteko biderkadura gurutzatuak berdinak dira. ¾= 6/8 <-> 3•8=4•6